بیوگرافی اکبر عبدی: از «باز مدرسم دیر شد» تا سیمرغ بلورین
اکبر عبدی، نامی که با شنیدن آن، لبخند و خاطره در ذهن میلیون ها ایرانی نقش می بندد. او هنرمندی است که با توانایی بی بدیل خود در ایفای نقش های کمدی و درام، جایگاهی ویژه در تاریخ سینما و تلویزیون ایران به دست آورده است. اکبر عبدی بازیگر توانمندی است که مرزهای بازیگری را جابجا کرده و با خلق شخصیت های ماندگار، از کودکی بازیگوش تا پیرزنی مهربان، خود را به عنوان «مرد هزارچهره سینمای ایران» تثبیت کرده است.
اکبر عبدی ؛ نگاهی به آغاز زندگی و ورود به عرصه هنر
اکبر عبدی آقاباقر در تاریخ ۴ شهریور ۱۳۳۹ در محله نازی آباد تهران چشم به جهان گشود. پدر او اصالتاً اهل اردبیل و مادرش تهرانی بود. این ترکیب فرهنگی، شاید یکی از دلایل انعطاف پذیری او در لهجه ها و نقش های گوناگون باشد. او که اصالت خود را به روستای آقاباقر اردبیل نسبت می دهد، در سال ۱۳۹۴ با دریافت کلید طلایی این شهر مورد تقدیر قرار گرفت.
علاقه به هنر نمایش از همان دوران نوجوانی در وجود او شعله ور بود. پس از دریافت مدرک دیپلم در سال ۱۳۵۸، فعالیت هنری خود را با نمایش های آماتوری آغاز کرد. استعداد ذاتی او به سرعت کشف شد و او به عنوان یکی از هنرجویان مستعد مدرسه هنر و ادبیات صدا و سیما، مسیر حرفه ای خود را در پیش گرفت. این دوران، پایه های محکمی برای آینده درخشان اکبر عبدی بنا نهاد و او را برای ورود به دنیای تصویر آماده کرد.
مسیر حرفه ای اکبر عبدی: از تلویزیون تا پرده سینما
ورود رسمی اکبر عبدی به تلویزیون در سال ۱۳۶۱ رقم خورد. اما نقطه عطف و شهرت سراسری او با مجموعه تلویزیونی خاطره انگیز «باز مدرسه م دیر شد» در سال ۱۳۶۲ به وقوع پیوست. نقش او در این سریال به قدری محبوب شد که نامش بر سر زبان ها افتاد و چهره اش به یک نماد آشنا برای خانواده های ایرانی تبدیل شد.
یک سال بعد، در سال ۱۳۶۳، اکبر عبدی با فیلم «جنجال بزرگ» قدم به عرصه سینما گذاشت. با این حال، این فیلم های بعدی او بودند که قابلیت های بی نظیرش در ژانر کمدی را به اثبات رساندند. فیلم هایی چون «مردی که موش شد»، «اجاره نشین ها» (اثر داریوش مهرجویی)، «گراند سینما» و «ای ایران» (اثر ناصر تقوایی)، او را به یکی از پول سازترین و محبوب ترین بازیگران کمدی دهه شصت تبدیل کردند. چهره خاص و توانایی او در بداهه پردازی، او را از سایر کمدین های هم عصر خود متمایز می ساخت.
هنرپیشه ای با هزار چهره: نقش های ماندگار اکبر عبدی
آنچه اکبر عبدی بازیگر را به یک اسطوره تبدیل کرد، تنها استعداد او در کمدی نبود؛ بلکه شجاعت و توانایی او در ایفای نقش های کاملاً متفاوت و چالش برانگیز بود.
- نقش های درام و خاص: یکی از تحسین شده ترین نقش های او، شخصیت «غلامرضا» در فیلم «مادر» (۱۳۶۸) ساخته علی حاتمی است. ایفای نقش یک فرد معلول با ذهنی کودکانه، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای او به ارمغان آورد و نشان داد که عبدی فراتر از یک بازیگر کمدی است.
- ایفای دو نقش همزمان: در فیلم «سفر جادویی» (۱۳۶۹)، او همزمان نقش دوران میانسالی و کودکی یک شخصیت را بازی کرد که در نوع خود یک شاهکار تکنیکی و هنری محسوب می شد و محبوبیت او را دوچندان کرد.
- نقش آفرینی در قامت زنان: شایان ذکر است که یکی از جسورانه ترین اقدامات اکبر عبدی، بازی در نقش زنان بوده است. او برای اولین بار در فیلم جنجالی «آدم برفی» (۱۳۷۳) ساخته داوود میرباقری، این تابو را شکست. سال ها بعد، با بازی در نقش مادر رضا عطاران در فیلم «خوابم می آد» (۱۳۹۰)، برای دومین بار سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را کسب کرد. او این تجربه را در فیلم «خواب زده ها» (۱۳۹۲) با ایفای نقش دو زن مختلف تکرار کرد.
فیلم «هنرپیشه» (۱۳۷۱) ساخته محسن مخملباف نیز یکی دیگر از نقاط درخشان کارنامه اوست که در آن به زیبایی، تضادهای زندگی یک بازیگر مشهور را به تصویر کشید.
کارنامه پرافتخار اکبر عبدی بازیگر توانمند سینمای ایران
اکبر عبدی در طول بیش از چهار دهه فعالیت هنری، جوایز و افتخارات متعددی را از آن خود کرده است که نشان از قدردانی منتقدان و مردم از هنر او دارد.
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از هشتمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم «مادر» (۱۳۶۸).
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از سی امین جشنواره فیلم فجر برای فیلم «خوابم می آد» (۱۳۹۰).
- نامزد سیمرغ بلورین نقش اول مرد برای فیلم های «هنرپیشه» (۱۳۷۱)، «جنگجوی پیروز» (۱۳۷۷) و «رسوایی» (۱۳۹۱).
- نامزد سیمرغ بلورین نقش مکمل مرد برای فیلم های «نان، عشق و موتور ۱۰۰۰» (۱۳۸۰) و «خواب زده ها» (۱۳۹۲).
- دریافت تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از انجمن منتقدان و سینمایی نویسان برای فیلم «خوابم می آد».
- انتخاب به عنوان یکی از ۲۰ چهره ماندگار بازیگری در سینمای پس از انقلاب توسط ماهنامه سینمایی دنیای تصویر.
- انتخاب نقش هایش در فیلم های «مادر» و «هنرپیشه» به عنوان شخصیت های برتر تاریخ سینمای ایران.
فیلم شناسی کامل اکبر عبدی: گنجینه ای از سینما و تلویزیون
کارنامه هنری اکبر عبدی شامل بیش از صدها اثر سینمایی، تلویزیونی، تئاتر و شبکه نمایش خانگی است. در ادامه، مروری بر مهم ترین آثار او خواهیم داشت.
فیلم های سینمایی اکبر عبدی
| سال | فیلم | نقش | کارگردان |
|---|---|---|---|
| ۱۳۹۸ | ورود و خروج ممنوع | موزون | امید آقایی |
| ۱۳۹۷ | ایکس لارج | مش اکبر | محسن توکلی |
| ۱۳۹۴ | رسوایی ۲ | حاج یوسف | مسعود ده نمکی |
| ۱۳۹۳ | قندون جهیزیه | سیامک پاژن | علی ملاقلی پور |
| ۱۳۹۲ | خواب زده ها | مادر و خاله فیروز | فریدون جیرانی |
| ۱۳۹۲ | معراجی ها | اکبر | مسعود ده نمکی |
| ۱۳۹۱ | رسوایی | حاج یوسف | مسعود ده نمکی |
| ۱۳۹۰ | خوابم می آد | مادر رضا | رضا عطاران |
| ۱۳۸۹ | اخراجی ها ۳ | بایرام گودرزی | مسعود ده نمکی |
| ۱۳۸۷ | اخراجی ها ۲ | بایرام باقالی | مسعود ده نمکی |
| ۱۳۸۵ | اخراجی ها | بایرام لودر | مسعود ده نمکی |
| ۱۳۸۰ | نان و عشق و موتور ۱۰۰۰ | یارولی | ابوالحسن داوودی |
| ۱۳۷۴ | مرد آفتابی | اکبر | همایون اسعدیان |
| ۱۳۷۳ | آدم برفی | عباس خاکپور | داوود میرباقری |
| ۱۳۷۲ | روز فرشته | دجین | بهروز افخمی |
| ۱۳۷۱ | هنرپیشه | اکبر | محسن مخملباف |
| ۱۳۷۰ | دلشدگان | آقا فرج بوسلیکی | علی حاتمی |
| ۱۳۶۹ | سفر جادویی | رضا کمالی | ابوالحسن داوودی |
| ۱۳۶۸ | دزد عروسک ها | گنجو | محمدرضا هنرمند |
| ۱۳۶۸ | مادر | غلامرضا | علی حاتمی |
| ۱۳۶۵ | اجاره نشین ها | آقای قندی | داریوش مهرجویی |
| ۱۳۶۴ | مردی که موش شد | شرخر | احمد بخشی |
مجموعه های تلویزیونی
اکبر عبدی در تلویزیون نیز کارنامه درخشانی دارد و با سریال های متعددی مهمان خانه های مردم بوده است.
| سال | نام مجموعه | نقش | کارگردان |
|---|---|---|---|
| ۱۴۰۰ | روزهای آبی | ماشاءالله خان | محمدرضا حاجی غلامی |
| ۱۳۹۷ | شبی با عبدی | مجری و بازیگر | محمدحسین لطیفی |
| ۱۳۹۴–۱۳۹۶ | محله گل و بلبل | عمو آراز | احمد درویشعلی پور |
| ۱۳۹۲ | بچه های نسبتاً بد | پدربزرگ | سیروس مقدم |
| ۱۳۸۲–۱۳۸۸ | در چشم باد | حسن آقا حسینی قشنگه | مسعود جعفری جوزانی |
| ۱۳۸۱ | معصومیت ازدست رفته | ابونواز | داوود میرباقری |
| ۱۳۶۹–۱۳۷۰ | امام علی | هرقل رومی | داوود میرباقری |
| ۱۳۶۶ | تله تئاتر باجناغ ها | خلیل سبزواری | داریوش مؤدبیان |
| ۱۳۶۳ | باز مدرسم دیر شد | محسن | حسین افصحی |
| ۱۳۶۱ | محله برو بیا | – | داریوش مؤدبیان |
شبکه نمایش خانگی و تئاتر
با ظهور شبکه نمایش خانگی، اکبر عبدی بازیگر در این عرصه نیز حضور فعالی داشته است. آثاری چون «شاهگوش» (در نقش رحمان شجاعت)، «جوکر» و «نیوکمپ» از جمله فعالیت های او در این مدیوم هستند. صحنه تئاتر نیز همواره یکی از علایق اصلی او بوده و نمایش هایی مانند «مش اکبر و دختراش»، «بنگاه تئاترال» و «دوستان با محبت» تنها بخشی از کارنامه تئاتری غنی او به شمار می روند.
سخن پایانی: جایگاه اکبر عبدی در فرهنگ و هنر ایران
اکبر عبدی تنها یک بازیگر نیست؛ او بخشی از حافظه تصویری و فرهنگی چند نسل از ایرانیان است. هنرمندی که توانست با زبان طنز، تلخی های جامعه را نقد کند و با هنر درام، عمیق ترین احساسات انسانی را به تماشاگر منتقل سازد. عبور موفقیت آمیز او از ژانرهای مختلف و خلق شخصیت هایی که هر یک به تنهایی در ذهن ها حک شده اند، او را به هنرمندی تکرارنشدنی بدل کرده است. میراث اکبر عبدی، مجموعه ای از نقش های ماندگار و لحظات فراموش نشدنی است که او را برای همیشه در قله هنر بازیگری ایران جاودانه می سازد.
نوشته شده توسط تیم بیوگرام


